CommonEn: grecki model rozwiązania problemu ubóstwa energetycznego

W całej Europie Środkowej i Wschodniej rosnące ceny energii nadal stanowią duże obciążenie dla gospodarstw domowych. W greckim mieście Ioannina inicjatywa społeczna stara się rozwiązać problem ubóstwa energetycznego za pomocą odnawialnych źródeł energii.

Społeczność energetyczna CommonEn, założona w 2021 r., liczy obecnie 53 członków i 181 odbiorców i zajmuje się produkcją energii słonecznej.

Dzięki miejskiej agrofotowoltaice CommonEn może zintegrować uprawę warzyw pod specjalnymi panelami słonecznymi. Takie podejście maksymalizuje wykorzystanie gruntów poprzez połączenie zrównoważonej produkcji żywności z niezależnością energetyczną.

Członkowie bezpośrednio korzystają z energii, którą wytwarzają, co prowadzi do niższych kosztów energii i większego bezpieczeństwa energetycznego. Członek społeczności CommonEn twierdzi, że rachunki za prąd są teraz znacznie niższe. Jako członkowie społeczności mają bardzo znaczną przewagę w zakresie kosztów energii. Płacą około 60% mniej za prąd.

Członkowie społeczności mają wspólne cele i wzajemnie się wspierają. Projekt ten przyczynia się również do rozwoju społecznego i gospodarczego naszego miasta, ponieważ tworzy nowe miejsca pracy.

Zainstalowano dwa parki słoneczne o mocy 100 kWp w ramach systemu wirtualnego pomiaru netto, który gwarantuje, że wyprodukowana energia jest zużywana przez członków społeczności i nie jest sprzedawana do sieci. Początki nie były łatwe, a wielu lokalnych mieszkańców było początkowo sceptycznych. Po pokonaniu przeszkód związanych z regulacjami i dostawami członkowie CommonEn informują, że w lutym 2024 r. zaczęli otrzymywać ujemne rachunki za energię.

Według współzałożyciela CommonEn i prezesa Greckiej Federacji Społeczności Energetycznych Dimitrisa Kitsikopoulosa "minęło około dwóch lat, zanim członkowie odnotowali spadek rachunków. Potem jednak wzrosło zainteresowanie. Codziennie dzwonili do nas ludzie, mówiąc, że ich kuzyn został członkiem i że oni też chcą dołączyć. Moja ciotka dołączyła do grupy, ja też chcę dołączyć. Zbudowaliśmy więc drugi park słoneczny i planujemy kolejny. Naciskamy na rząd i przedsiębiorstwa energetyczne, aby zapewniły nam na rynku energii to, co nam się należy".

Cała Europa Południowa i Wschodnia pozostaje silnie uzależniona od paliw kopalnych, takich jak węgiel i gaz ziemny, które mogą być kosztowne, zawodne i wrażliwe na niestabilność geopolityczną i rynkową.

Gwałtowny wzrost cen energii
W latach 2021–2022 kraje SEE i CEE odnotowały najszybszy wzrost cen energii w Europie: Bułgaria odnotowała wzrost o 19%, Słowacja i Węgry po 13%, a Czechy znalazły się na pierwszym miejscu z 38-procentowym wzrostem. W 2024 r. ceny energii elektrycznej w Grecji wzrosły ponad dwukrotnie.

W 2024 r. kraje SEE stanęły w obliczu gwałtownego wzrostu cen energii, który wyniósł od 50% do 170%.

Społeczności korzystające z odnawialnych źródeł energii
Społeczności korzystające z odnawialnych źródeł energii starają się motywować obywateli, małe przedsiębiorstwa i władze lokalne do produkcji, zarządzania i zużycia własnej energii odnawialnej.

Obecnie w UE istnieje ponad 9 000 społeczności energetycznych.

Szacuje się, że na poziomie europejskim społeczności energetyczne mogą zmobilizować ponad 200 mld EUR na transformację energetyczną do 2030 r.

Do 2050 r. ponad 50 % energii w UE mogłoby być wytwarzane przez społeczności korzystające z odnawialnych źródeł energii, kierowane przez obywateli.

Średnio w UE każde 1 EUR zainwestowane w projekt energetyczny społeczności zwraca się w ciągu 20 lat w wysokości 2,57 EUR.